قطب چهاردهم: شیخ صالح بربری

الْمُرشد الکامِل و السّالک الواصل، جناب شیخ صالح بربری. نام شریفش سیدرضی الدین صالح است. وی اهل بربر مغرب است. بربر نام دو محل است: یکی در شرق که در خاک افغانستان نزدیک کابل واقع است، دیگری در غرب که مملکتی قدیم و کشوری بزرگ در حدود مملکت سودان و مصر است و مردمش همه عرب نژاد هستند. جناب شیخ صالح از اهل بربر مغرب است. وی با بسیاری از مشایخ شامات و مصر صحبت داشته و از هر یک به قدر الحصه استفاده روحی برده است تا بالاخره خدمت جناب شیخ کمال الدین کوفی سرسپرده و خرقه از دست وی پوشیده و اجازه ارشاد و دستگیری طالبان از آن جناب دریافت داشته، و جمع کثیری را به شاهراه هدایت دلالت فرموده است. از میان مشرَده و اصحاب، عنایت خاص با جناب شیخ عبدالله یافعی داشته و وی را در زیر بال عنایت و تربیت خود گرفته، به کمال رسانیده و خلافت و جانشینی خود و هدایت خلق را به وی واگذار نمود. جناب شیخ صالح به واسطه طول عمر با بسیاری از عرفاء و مشایخ هر دیار و هر طایفه صحبت داشته و همگی از فیوضات وجود شریف و میامن انفاس قدسیّه وی بهره مند گردیده اند، و کراماتی از آن جناب مشاهده می نموده اند. وی در زمان اولجایتوخان مغول بین سالهای هفتصد و ده تا هفتصد و شانزده رحلت فرموده و امور سلسله و منصب ارشاد را به جناب شیخ عبدالله یافعی واگذار نموده است.

مشاهیر معاصرین آن جناب از مشایخ عظام و عرفا: 1- شیخ علاء الدّوله سمنانی؛ 2- شیخ زاهد گیلانی؛ 3- شیخ عبدالله بن محمد الرازی؛ 4- شیخ صفی الدین اردبیلی.

از علماء و فقهاء: 1- علاّمه حسین بن یوسف بن مطهر حلّی شهیر به این مطهر؛ 2- سید الحسن علی بن عبدالله شاذلی؛ 3- خواجه نصیرالدین طوسی؛ 4- ابوالخیر عبدالله بن عمربن محمدبن بیضاوی مشهور به قاضی بیضاوی؛ 5- قاضی شمس الدین ابوالعباس احمد بن محمد مشهور به ابن خلّکان

از سلاطین: 1- هلاکوخان مغول؛ 2- ابقاء خان مغول؛ 3- احمدخان بن هلاکو؛ 4- ارغوان خان؛ 5- اولجایتو سلطان محمد خدابنده.

از شعرا و حکماء: 1- یا اباافضل کاشی؛ 2- همام شاعر تبریزی.